بررسی و نقد کتاب «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب»، اثر ابن هشام انصاری

نام علامه بزرگ ابن هشام انصاری، پیشاپیش دانشمندان برجسته ای که در راه حفظ میراث گرانبهای نحو متحمل رنج های طاقت فرسایی شده اند می درخشد. حیات این دانشمند بزرگ، حیاتی علمی و سرشار از تألیفات مهم است که مشهور ترین آنها کتاب « مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب » می باشد. باید اذعان نمود که این کتاب علی رغم ارزشمندی و جایگاه رفیع مؤلف آن از جهات مختلفی قابل بررسی و نقد است. مقاله ای که در برابر شماست تحقیقی است پیرامون بررسی و نقد این کتاب که بر أساس استقصاء آراء مؤلف و مقایسه آنها با یکدیگر و نیز با آراء دیگر نحویان و سپس تحلیل موارد استقصاء شده، صورت گرفته است. این مقاله با توجه به اقتضای مجال به موضوعات زیر پرداخته است. 1 – مختصری از زندگی ابن هشام. 2 – معرفی کتاب مغنی اللبیب. 3 – روش ابن هشام در نحو. 4 – نقد مغنی اللبیب از چهار جهت زیر: الف - تناقض و لغزش دربیان وجوه اعرابی. ب – برخورد دو گانه در تمسک به رسم الخط مصحف شریف. ج – استفاده از آراء نحویان بدون اسناد آن به صاحبانش. د - خطا در نسبت آراء نحوی به صاحبانش.